РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Виталий Милонов хатӗрленӗ саккун проектне кӗҫех пӑхса тухӗҫ. Унпа килӗшӳллӗн, 14 ҫул тултарман ачасен халӑх тетелӗнче регистрациленме юрамасть, регистрациленекен ҫынран паспорт ыйтмалла. Питӗ лайӑх шухӑш ку. Атту халӗ ачасем шкула кайнӑ-кайман халӑх тетелӗнче ларма тытӑнаҫҫӗ. Ку кӑна мар, ашшӗ-амӑшӗ ача пахчине ҫӳрекен шӑпӑрланне те халӑх тетелӗнче регистрацилет, лешӗ лайӑх ҫырма-вулама хӑнӑхиччен унӑн ятӗнчен хӑйсемех лараҫҫӗ.
Саккун проектӗнче пӗр ҫын ятӗнчен темиҫе страница уҫма юраманнине те палӑртнӑ. Ҫакна та ырламалла. Халӗ ҫынсем урӑх ятпа регистрациленсе лараҫҫӗ. Тӗнче тетелӗнче вара халӗ темӗнле ушкӑн та, темӗнле ҫын та пур. Суя ятран ҫынсен пуҫне минретекенсем сахал-им вара? ИГИЛа та (ӑна Раҫҫейре йӗркелеме чарнӑ) ҫамрӑксене халӑх тетелӗ урлӑ илӗртнӗ тӗслӗх нумай пулнӑ. Унта ачасемпе ҫамрӑксен пуҫне минретекен ушкӑн та сахал мар. Нумаях пулмасть «Контактра» халӑх тетелӗнче «Синий кит» вӑйӑ анлӑ сарӑлнӑ. Унти ушкӑнра тӑракан ачасемпе ҫамрӑксем ку вӑййа выляса анраҫҫӗ. Вӗсен пурнӑҫӗ татӑлнӑ тӗслӗх пӗрре мар пулнӑ.
РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Виталий Милонов саккун проектне пӑхса тухма сӗннӗ. Вӑл 14 ҫул тултарман ачасене халӑх тетелӗнче регистрациленме чарасшӑн.
Ку проект хысна тытӑмӗнче ӗҫлекен ҫынсене те, тӗнче тетелӗнче митинг пирки хыпар саракансене те пырса тивет. Документра палӑртнӑ тӑрӑх, халӑх тетелӗнче регистрациленнӗ чухне паспорт ыйтмалла. 14 ҫул тултарман ачасене регистрациленӗшӗн 300 пин тенкӗ штраф тӳлеттермелле.
Саккун проекчӗпе килӗшӳллӗн, халӑх тетелӗнче темиҫе страница уҫма ирӗк парсан та сайт хуҫине ҫак штрафах кӗтет. Регистрациленекен ҫын та 3-5 пин тенкӗ тӳлеме пултарать.
14 ҫул тултарнӑ ачасене те пырса тивет ку саккун. Вӗсен киревсӗр сӑмахсем ҫыракан сообществӑсенче тӑма юрамасть. Куншӑн ашшӗ-амӑшӗн 1,5-2 пин тенкӗ штраф тӳлеме тивӗ.
Саккун проектӗнче палӑртнӑ тӑрӑх, ҫул ҫитнӗ ҫынсен вара ӗҫ вӑхӑтӗнче халӑх тетелӗнче ларма юрамасть. Саккуна йышӑнсан вӑл 2018 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен вӑя кӗрет.
Кам мӗнле пултарать — ҫапла тӗлӗнтерет. Шупашкар ҫынни хӑйне евер эксперимент ирттернӗ. Анчах асӑрхаттаратпӑр: унашкаллине тума юрамасть.
Александр Тарасов пуҫне алебастр ӑшне чикнӗ. Вӑл ҫакна видео ӳкерсе тӗнче тетелне вырнаҫтарнӑ. Алебастр хытнӑ чухне 60 градус таран ӑшӑнать.
Александра тусӗ Евгений Тарасов пулӑшнӑ. Сӑмах май, вӑл та хӑйне евӗр сӑнавсем ирттерсе тӗнче тетелне кӑларса хурать. Александр ку эксперимента адреналиншӑн тунине палӑртнӑ. Хытнӑ алебастртан тухма йывӑр-и? Ҫакна пӗлесшӗн пулнӑ вӑл. Телее, йӑлтах лайӑх вӗҫленнӗ. Кам мӗнле киленӗҫпе интересленет ӗнтӗ…
«Контактра» халӑх ушкӑнӗнче чӑвашла скайппа калаҫма пулать иккен. Кун пирки «Аван-и? ☼ Чӑвашла Messengerсем» ушкӑнра паян ирпе Сарман Игитбаев ятлӑ ҫын пӗлтернӗ.
Унта ҫапларах ҫырса хунӑ: «Тусна, тӑванна, юратнӑ ҫынна тӳлевсӗрех шӑнкӑравла — скайпра! Паллашма, выляшма, туслашма, тавлашма — скайпа! Скайппа усӑ куракансем пӗр-пӗрне тӳлевсӗрех шӑнкӑравлама пултараҫҫӗ. Скайп кунсеренех пуплеме те, кирлӗ ӗҫ тума та пит меллӗ хатӗр».
Унтан ҫапла хушса хунӑ: «Паянхи кун чӑвашла калаҫакансем, чӑваш чӗлхине вӗренме кӑмӑл тунисем тӗнчипех пурӑнаҫҫӗ. Ку ушкӑна скайпра та тӑван чӗлхепе, чӑваш чӗлхипе пуплешекенсене ҫыхӑнма йӗркеленӗ».
Скайппа чӑвашла калаҫас тесен http://vk.com/topic-143142075_35131349 каҫӑпа иртсе логин ҫырса хӑвармалла. Калаҫӑвӑн тӗллевне те палӑртма юрать иккен. Унтах конференц-канашлу е презентаци те йӗркелеме пулать тенӗ.
Паян тинех хыпар ҫитрӗ — «Чӑваш халӑх сайтне» электронлӑ кӑларӑм пек регистрациленӗ иккен. Унӑн номерӗ: ЭЛ № ФС 77-68592. Хӑйне ӑна нарӑсӑн 3-мӗшӗнчех регистрациленӗ тет, анчах та кун пирки паян ҫеҫ пӗлме май пулчӗ. Хальлӗхе свидетельство хучӗ пирӗн пата ҫитмен-ха (ярса пани ҫинчен пӗлтереҫҫӗ).
Шел те, пӗрремӗш чӑвашла электронлӑ кӑларӑм тесе пирӗн сайта хаклама май ҫук. Ку вырӑна пирӗнтен маларах Тутарстанра тухса тӑракан «Сувар» хаҫат йышӑнма ӗлкӗрчӗ. Вӗсен сайтне пӗлтӗрех, раштавӑн 6-мӗшӗнчен регистрациленӗ. Ҫавах та хальлӗхе чӑвашла тухакан электронлӑ кӑларӑмсен шучӗ иккӗ кӑна тесе ҫирӗплетме май пур (урӑххисене тупаймарӑмӑр).
Чӑваш халӑх сайтне 2005 ҫулхи авӑнӑн 7-мӗшӗнче регистрациленӗ. Унти информаци чӑвашла, вырӑсла, акӑлчанла тата эсперантолла (ку версине катертес шухӑшлӑ) тухса тӑрать. Пирӗн портал анлӑ — унта тӗрлӗ сайтсем кӗреҫҫӗ. МИХ пек регистрациленнӗ пайсен йышне Хыпарсем, Статьясем, Энциклопедиллӗ пай, Пӗлтерӳсем, Хурал кӗтесӗ, Видеосем тата Сӑнсен пуххисем кӗреҫҫӗ.
«Электронлӑ сӑмахсар» сайт ҫӗнӗ словарьпе пуянланчӗ. Нумаях пулмасть эпир унта М.И. Скворцов хатӗрленӗ «Социаллӑ сӑмахлӑхӑн вырӑсла-чӑвашла словарьне» (2004) кӗртрӗмӗр. Вӑл пурӗ 3600 яхӑн сӑмахран тарать. Электронлӑ варианта куҫарас ӗҫе Аҫтахар Плотниковпа Татьяна Цыркунова хутшӑннӑ.
Ҫӗнӗ словарь сӑмахсар сайтӗнче тӳлевлисен йышӗнче пулӗ. Унпа усӑ курас тесен сирӗн абонемент туянма тивӗ. Хакӗ — ҫур ҫул усӑ курмашкӑн 200 тенкӗ. Ҫапла май пухнӑ укҫана эпир ҫӗнӗ словарьсем сканерласа кӗртме ярӑпӑр. Тӗслӗхрен, Н.Ашмаринӑн сӑмах пуххине.
Абонемент туяннӑ чухнехи тӳлев мелӗсем ҫӑмӑл. Е карточкӑпа (VISA, MasterCard, МИР) усӑ курма пулать, е карас телефонӗнчи счётпа.
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков халӑх тетелне парӑнтарма шухӑшланӑ. Нумаях пулмасть вӑл Инстаграмра хӑйӗн страницине уҫнӑ.
Алексей Ладыков халӑх тетелӗнче видеоролик та вырнаҫтарнӑ. Ӑна пӑхсан ҫакӑ паллӑ: вӑл Шупашкарти Гладков урамӗнчи 1-мӗш шкула ҫитсе килнӗ. Видеона 740 ытла хутчен пӑхнӑ.
«Республикӑри чи пысӑк шкул строительство енӗпе рекорд лартать, кӑҫал 1100 шкул ачине йышӑнма хатӗрленет», — ҫырнӑ Алексей Ладыков комментарире. Сити-менеджерӑн страницине хальлӗхе 192 ҫын пӑхса тӑрать. Ку — сахал мар. Страницӑра пӗртен-пӗр видеоролик пулнине шута илсен — пушшех те.
Ӗнер федерацин Атӑлҫи округӗнчи регионсем хушшинче биатлон енӗпе чемпионат иртнӗ. Унта Чӑваш Енри спортсменсем те хутшӑннӑ.
Унта тӗнчере ят-сум илнӗ биатлонисткӑн Татьяна Акимован мӑшӑрӗ Вячеслав Акимов палӑрнӑ. Вӑл уйрӑм тупӑшассинче тата спринтра чемпион ятне тивӗҫнӗ. Пасьютра Вячеслав Акимов бронза медаль ҫӗнсе илнӗ.
Михаил Вансяцкий журналист «Фейсбукри» хӑйӗн страницинче хыпарланӑ тӑрӑх, Чӑваш Еншӗн старта тӑнисем татах пулнӑ. Павел Охотниковпа Евгений Петров пирӗн республика чысне хӳтӗленипе пӗрлех Мордва Республикишӗн йӗлтӗр йӗрӗ ҫине тухнӑ. Павел Охотников спринрта бронза медале тивӗҫнӗ, пасьютра — кӗмӗл, Евгений Петров уйрӑм тупӑшассинче кӗмӗл медальлӗ пулса тӑнӑ.
ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре пурӑнакансен вӗренӳ пахалӑхне хаклама сӗнеҫҫӗ. Ҫакна тӑвас тесен тӗнче тетелӗнче ирттерекен ыйтӑма хутшӑнмалла.
Республика ҫыннисем хӑш вӗренӳ организацийӗсене хаклама пултарӗҫ-ха? Списокра шкулсем, шкул умӗнхи вӗренӳ организацийӗсем, хушма пӗлӳ паракан организацисем, професси пӗлӗвӗ паракан вӗренӳ организацийӗсем. Пӗтӗмпе — 168 организаци.
Тӗнче тетелӗнчи ыйтӑма хутшӑнакансен вӗренӳ учрежденийӗн япӑх тата лайӑх енӗсем пирки калама кӑтартмалла. Сасӑлава пӗтӗмлетсен сӗнӳсене пӑхса тухӗҫ.
Тӗнче тетелӗнчи сасӑлава пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнче хута ярӗҫ. Вӑл утӑ уйӑхӗн 31-мӗшӗччен пырӗ. Унта хутшӑнас тесен каҫӑпа усӑ курмалла.
Иртнӗ вырсарникун Мускаври «Avanclub» калаҫу клубӗнче ҫамрӑк чӗлхе тӗпчевҫи пулнӑ. Аса илтеретпӗр, клуб Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчелӗхӗнче ӗҫлет.
Чӑвашсен калаҫу клубне хӑнана Мускаври патшалӑх лингвистика университечӗн аспиранчӗ (клубӑн халӑх тетелӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, «хастар тата маттур хӗр») Марина Васильевна Куцаева пынӑ.
Марина Мускавра пурӑнакан чӑвашсем хӑйсен чӗлхи, халӑхӗ, культури пирки мӗн шухӑшланине тӗпчет иккен. Диссертацине те вӑл ҫак темӑпа ҫырнӑ. Калаҫу теми — «Опыт социолингвистического обследования чувашской диаспоры московского региона» (чӑв. Мускав регионӗнчи чӑваш диаспорин социолингвистика тӗпчевӗн опычӗ). Лекцие хӗр вырӑсла вуланӑ.
+13.3 °C